Το κειμενικό σχήμα της επίλυσης προβλήματος χρησιμοποιείται για να αναδειχθεί ένα πρόβλημα (1ο μέρος) και να προταθούν τρόποι επίλυσής του (2ο μέρος). Εμφανίζεται κυρίως στον κειμενικό τύπο των (μη διαδικαστικών) οδηγιών. Χαρακτηριστική στο σχήμα αυτό είναι η δεοντική τροπικότητα (υποχρέωση, πρόθεση, ευχή, επιθυμία), που εκφράζεται κυρίως με τη χρήση της υποτακτικής έγκλισης: πρέπει να…, σκοπεύω να…, εύχομαι να…, θέλω να…, αλλά και μετακειμενικοί δείκτες (π.χ. ανάγκη, πρόκληση, δυσκολία, πρόβλημα, δίλημμα κτλ. | πρόταση, λύση, προϋπόθεση, απάντηση κτλ.).
Λυμένο θέμα
Ποιος είναι, κατά τη γνώμη σου, ο σκοπός για τον οποίο γράφτηκε η §1 του κειμένου «Η άνοδος της ασημαντότητας»; Με ποιον τρόπο ο τρόπος με τον οποίο οργανώνεται υπηρετεί τον σκοπό αυτό;
Ενδεικτική απάντηση: Ο σκοπός για τον οποίο γράφτηκε η §1 του κειμένου είναι να αναδείξει την αναγκαιότητα αναθεώρησης των αξιολογικών προσανατολισμών του σύγχρονου πολιτισμού. Η παράγραφος ξεκινά με το πρόβλημα του αδιεξόδου στο οποίο βρίσκεται ο σύγχρονος πολιτισμός («Με δεδομένη την οικολογική κρίση … με τίποτε άλλο στο παρελθόν»). Ακολουθεί η πρόταση («Αναφέρομαι σε μια πραγματικότητα … πως αξίζουν τον κόπο») και οι προϋποθέσεις για την υλοποίησή της («Αυτό θα απαιτούσε φυσικά … πολιτικών σχέσεων»). Η επόμενη πρόταση («Ένας τέτοιος προσανατολισμός … των σύγχρονων ανθρώπων») αναδεικνύει το πρόβλημα στην υλοποίηση αυτού του στόχου και η τελευταία πρόταση («Αυτή είναι η μεγάλη δυσκολία που πρέπει να αντιμετωπίσουμε») ο συντάκτης παρουσιάζει τον ισχυρισμό που θα προσπαθήσει να αποδείξει στη συνέχεια του κειμένου του, την ανάγκη να αλλάξει η αντίληψη των ανθρώπων. Χαρακτηριστική αυτού του οργανωτικού σχήματος είναι η χρήση της δεοντικής τροπικότητας («το απαιτούμενο είναι…», «θα απαιτούσε…», «πρέπει να αντιμετωπίσουμε»).