Συμπαράθεση προτάσεων ή προτασιακών στοιχείων χωρίς την παρουσία δεικτών λόγου, αλλά μόνο με τη χρήση του κόμματος (π.χ. «Ήρθα, είδα, νίκησα»). Επιτελεί δύο λειτουργίες: [α] Κατευθυντική λειτουργία: Δίνεται έμφαση κυρίως στο πλήθος και όχι στο περιεχόμενο των αναφερόμενων παραγόντων. [β] Αισθητική λειτουργία: Ο λόγος επιταχύνεται (λαχανιαστό/ επί τροχάδην ύφος) και δημιουργείται συναισθηματική ένταση.
ΤΥΠΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ
Ζητείται από τους μαθητές να εντοπίσουν (πληροφοριακή άσκηση), να εξηγήσουν τη λειτουργία του ασύνδετου σχήματος και να το μετασχηματίσουν σε πολυσύνθετο, εντοπίζοντας τις μεταβολές στο νόημα και στο ύφος από την εναλλαγή (μετασχηματιστική άσκηση).
ΛΥΜΕΝΟ ΘΕΜΑ
Να εξηγήσεις την επιλογή της συντάκτριας του Κειμένου 42 να συμπαραθέσει με τη χρήση κόμματος μια σειρά ονοματικών φράσεων στο τέλος της §2.
Ενδεικτική απάντηση: Η συντάκτρια του κειμένου συμπαραθέτει με τη χρήση κόμματος τα προβλήματα που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος. Με το ασύνδετο σχήμα που δημιουργείται ο λόγος επιταχύνεται (λαχανιαστό ύφος) με αποτέλεσμα αφενός να δίνεται έμφαση στο πλήθος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο κόσμος, αφετέρου να αισθητοποιείται η έντονη ανησυχία που προκαλούν στην ανθρωπότητα τα προβλήματα αυτά και να εμπλέκεται συναισθηματικά και να ευαισθητοποιείται ο αναγνώστης, ώστε στη συνέχεια να πειστεί για την αναγκαιότητα υιοθέτησης της διά βίου εκπαίδευσης.
ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΕΞΑΣΚΗΣΗ
- «Σ’ ένα σταθερό κόσμο η λογική είναι η πρωταρχική ανάμεσα σ’ όλες τις ιδιότητες· σ’ έναν κινητό κόσμο, συνεχώς ανανεούμενο, πρέπει να είμαστε ικανοί να επινοούμε, να εφευρίσκουμε, να συνδυάζουμε, να λύνουμε τα προβλήματα, που παρουσιάζονται σε κάθε περιοχή»: Να ερμηνεύσεις τη χρήση του ασύνδετου σχήματος που χρησιμοποιεί ο συντάκτης στην §3 του Κειμένου 27.
- Να εντοπίσεις δύο περιπτώσεις ασύνδετου σχήματος στην §3 του Κειμένου 31 και να εξηγήσεις την επιλογή του συγγραφέα να καταφύγει σε αυτή με τέτοια συχνότητα.
- «Η σύγχυση πραγματικών … των ανθρώπων»: Τι επιτυγχάνει ο συγγραφέας του Κειμένου 66 με το ασύνδετο σχήμα στην §3;